Het koekblik

Het was herfst en dan ook gelijk echt herfst. Na een lange en mooie nazomer was het dan eindelijk zo ver. De bladeren aan de bomen verkleurden snel en de harde wind die er vandaag stond zorgde soms voor een sneeuwstorm van bladeren over de weg. 

Over een mooi lommerrijk weggetje omgeven door grote oude eikenbomen reed ik naar een statig landhuis uit de 18e eeuw in onze mooie regio. 

Deze weg reden wij vaak om naar het mooie brinkdorp wat er achterlag te komen en natuurlijk was dit fraaie object mij al vaak opgevallen maar ik was er nog nooit geweest. En toen ik er over nadacht gebeurde er ook weinig. Ik zag zelden of nooit iemand daar, wel heel af en toe een oudere man die bijvoorbeeld in een keurige grijze broek met een wit overhemd en een stropdas een beetje in de tuin aan het werk was. De achtertuin grensde nagenoeg direct aan een prachtig natuurgebied en in de omgeving van de woning stonden een paar fraaie oude Saksische boerderijen. 

Het was een tuin die precies bij deze woning paste met een grote grasborder, een fraaie zonnewijzer en grote rododendrons aan de zijkant er om heen. De hoge bomen langs de oprijlaan die werd gemarkeerd door een oud ijzeren toegangshek met grote stenen zuilen erop maakten het plaatje compleet. 

Ik reed net door het hek en zag dat de lampen op de zuilen hun beste tijd wel gehad hadden. Terwijl ik over de oprit reed zag ik dat de tuin niet echt meer bijgehouden was waarbij het weer en jaargetijde natuurlijk ook een rol speelden en ik parkeerde mijn auto aan de zijkant van de woning voor het voormalige koetshuis. Zo van dichtbij zag je eigenlijk pas goed hoe groot en hoog het landhuis was. Ook werd gelijk duidelijk dat het schilderwerk en misschien ook wel wat houtwerk her en der aan onderhoud en vernieuwing toe was. 

Ik pakt mijn dossier, stapte uit en liep naar de zijdeur. Ik had de imposante voordeur met bordestrap aan de voorzijde wel gezien maar die leek mij niet in gebruik te zijn dus gokte ik op de ook al grote zijdeur. De ouderwetse trekbel klinkende hard toen ik er aan trok. Dat heeft toch altijd wel wat zo een bel dat hoort gewoon bij zo een huis. Er gebeurde echter niets in de vorm van een actie of geluiden aan de binnenzijde van de woning en na enig wachten trok ik opnieuw aan de bel. Maar ook daarna was er geen actie. Vreemd want er was toch duidelijk een afspraak gemaakt.  

Ik besloot om de woning heen te lopen om te kijken of ik door de ramen iets kon zien. Zoals gezegd was het een royaal landhuis en dat duurde dus wel even. Ik liep van raam naar raam gluurde naar binnen klopte soms op het raam maar zag en hoorde verder niets. Wel werd duidelijk dat de tijd een beetje had stilgestaan in de woning. 

Na een flink aantal ramen kwam ik aan de andere zijkant van de woning waar de serre aan vast zat, maar ook daar was niets te zien. Ik liep verder en aan de achterzijde van de woning zag ik door het raam een bijzonder tafereel. 

Een oude dame zat een in grote oude fauteuil naar het plafond te staren. Althans zo leek het, maar toen ik op het raam tikte reageerde ze niet. Na wat beter kijken zag ik dat ze haar ogen gesloten had.  

Laten we eerlijk zijn dan schrik je en denk je vaak gelijk aan het ergste, het zou toch niet…… 

Ik tikte wat harder en zag tot mijn opluchting de vrouw zich wat bewegen. Ze opende haar ogen, keek om zich heen en stak langzaam haar hand naar mij op. 

Pfffff ….. gelukkig, ze wees naar de zijdeur aan de andere zijde van het huis en ik begon mijn wandeling terug naar die kan van de woning. Het duurde natuurlijk even voordat de dame ook bij de zijdeur was aangekomen maar uiteindelijk ging deze open en zag ik mevrouw in levende lijve. 

Goedemiddag ik ben mevrouw J. zei ze vriendelijk maar deftig tegen mij en u bent…..? 

Ik ben Bart zoals u misschien zult weten de makelaar zei ik vriendelijk terug. Bart…? U heeft toch ook een achternaam mag ik aannemen? Jazeker Fehse naar de kantoornaam verduidelijkte ik maar even want ik begon te begrijpen dat dit niet een oude jongens krentenbrood gesprek zou worden. 

U mag mij volgen naar de ontvangstkamer zei de dame gewichtig en draaide zich om en liep weg. Wilt u wel voorzichtig de deur achter u sluiten? Klonk het van voor mij 

Natuurlijk mevrouw zei ik met aangepaste beleefdheid. En volgde haar daarna. 

U mag daar gaan zitten blieft u een kopje thee? Nou graag antwoorde ik haar. Mijn personeel is niet aanwezig dus ben ik genoodzaakt dat zelf even te zetten als u mij wilt verontschuldigen en ze liep weg. Zo ….. dat was de binnenkomst. Mevrouw J. zag er freuleachtig uit. 

Het was een oudere dame “van stand” met opgestoken grijs haar, redelijk zwaar opgemaakt in deftige kleding maar blijkbaar van goede kwaliteit gezien de ouderdom en een aantal sieraden om haar nek, polsen en vingers.  

Het huis ademde rust en geschiedenis en was voorzien van een verouderd interieur met zware donkergroene vloerbedekking, bloemetjes behang, zware en dikke donkerrode veloursgordijnen, veel antiek en oude meubelen, schilderijen, beeldjes, spiegels en boekenkasten die zo rijkelijk gevuld waren dat de planken doorbogen. Een klein oud potkacheltje stond voor de schouw maar leek niet gebruikt te worden terwijl het er niet warm was. Verder was duidelijk dat dit prachtige pand wel een up-date kon gebruiken want het was al lange tijd van buiten maar ook van binnen niet meer geschilderd. Door de deur keek ik naar de serre alwaar ik twee pannetjes op een handdoek in het midden zag staan, vermoedelijk om wat druppels lekwater op te vangen. 

Ik hoorde het geluid van een fluitketel (dat was lang geleden) vanuit waar blijkbaar de keuken was en na enige tijd kwam de oudere dame weer aangelopen met een dienblad en twee kopjes met rode bloemetjes en dito theepot. De thee werd geserveerd en mevrouw ging zitten in de grote stoel waar ik haar eerder slapend had aangetroffen. 

Nadat tijdens het thee drinken nog even de opmerking werd gemaakt dat theedrinken met de pink uitgestoken diende te gebeuren, begon de statige dame te vertellen.  

Ze was weduwe van een welgestelde man die een hoge functie had bekleed. In de goede dagen hadden ze een chauffeur en personeel voor in huis gehad. Haar kinderen, een zoon en een dochter waren in het huis opgegroeid en ze liet me twee foto’s zien van een leuke ondeugend kijkende jongen en een lief meisje met vlechten in haar lange krullende haar. 

Haar zoon woonde ondertussen in Scandinavië en haar dochter in Spanje. Het huis en de tuin waren natuurlijk veel te groot voor haar alleen. Ze zou het liefst bij haar kinderen gaan wonen maar Finland was haar veel te koud en Spanje was haar weer veel te warm en eigenlijk wilde ze helemaal niet weg. Dit huis was haar leven, haar geschiedenis en daar zou ze het liefst ook de laatste periode van haar leven doorbrengen. 

Na de thee liepen we samen een rondje door het huis en mijn eerdere beeld werd bevestigd. Prachtig maar matig tot slecht onderhouden, gedateerd maar wel met prachtige oude elementen, veel sfeer en vooral heel veel ruimte. Mevrouw woonde alleen op de begane grond en gebruikte dan nog slechts de ontvangstkamer die ook haar woonkamer was, een slaapkamer met wastafel, de keuken en de hal met toilet. De overige ruimten op de begane grond en de twee enorme verdiepingen met vele kamers, oude badkamers en bergruimte werden niet gebruikt. Het was er ook koud en vochtig, niet een echt gezond leef-/woonklimaat voor een oudere dame. 

Gelukkig zag Mevrouw J. zelf ook de onmogelijkheid om op deze manier hier te blijven wonen en na veelvuldig overleg met haar kinderen had ze toch maar besloten dat het familiebezit moest worden verkocht. Nadrukkelijk werd er gesteld dat ze geen publiciteit wilde en het eerst via een stille verkoop wilde proberen. Er was geen haast en ze wilde zeker niet iedereen maar over de vloer. 

Aldus geschiedde, de foto’s en verkooptekst werden gemaakt, de vraagprijs werd bepaald en toen de verkoopbrochure klaar was en de eigenaresse deze zag  glom ze van trost. Wat een mooie woning is het toch zei ze steeds maar weer. 

Dirkje en Ynte waren beide van Friese oorsprong, rond de 40 jaar en in een grijs verleden vanwege studie en werk verhuist naar de Randstad. 

Dirkje, een getalenteerde kunstenares en Ynte een gepassioneerde natuurliefhebber, verlangden naar een huis waar ze hun creatieve geest konden uiten en dichter bij de natuur konden leven. Ze waren er van overtuigd dat Drenthe de ideale plek was om hun dromen te gaan verwezenlijken. Dicht bij de familie in Friesland, dichtbij de natuur waar het avonds nog echt donker was en ver weg van alle hectiek en drukte van de Randstad maar ook weer niet te ver weg om er even heen te rijden als het nodig was. 

Ze wilden iets met “het verzorgende” dat ze beide in zich hadden gaan doen en waren al geruime tijd op zoek. Hun budget was weliswaar redelijk ruim maar dergelijke plekjes lagen niet voor het oprapen. 

Dirkje en Ynte  waren al diverse keren op kantoor geweest en hadden ook diverse objecten met ons bekeken maar het was het steeds net niet. Ze werden een beetje wanhopig na weer een bezichtiging. De boerderij die ze hadden bekeken had eigenlijk alles in zich maar het voelde niet goed voor ze.  

Nu hebben we eindelijk een boerderij gevonden die ons alles biedt en is het weer niet goed Bart zeiden ze teleurgesteld op kantoor. 

Ik moest een beetje glimlachen, de onmacht was van hun gezicht af te lezen. “Het is belangrijk om je hart te volgen en een plek te kiezen waar jullie je echt thuis zullen voelen,” zei ik. “Maar ik heb nog een verrassing voor jullie” en haalde de brochure van het landhuis van de oude deftige dame tevoorschijn en gaf het aan hen.  

Dit prachtige object is net in de stille verkoop gekomen en voldoet zeker aan alle eisen die jullie hebben. De vraagprijs past in jullie budget maar let wel; dit landhuis moet nog flink worden gerenoveerd en verduurzaamd zodat het financiële plaatje uiteindelijk wel boven jullie budget zal uitkomen, maar geloof mij dit is het wel echt helemaal voor jullie.  

Dirkje en Ynte keken elkaar aan en begonnen te glunderen en zeiden dat ze er gelijk even langs gingen rijden om te kijken hoe het er aan de buitenkant uitzag en hoe de ligging was. We spraken af dat ze daarna contact met mij zouden opnemen. 

We waren de volgende dag nog niet open of ze stonden al op de stoep van het kantoor. Zeer enthousiast vertelden ze tijdens een bakje koffie hoe ze er naar toe gereden waren, hadden gewandeld in de omgeving en in het bos er achter, waar ze bij toeval ook nog een bosuil zagen en hoe een heerlijk gevoel ze van de locatie hadden gekregen. We maakten voor de volgende dag een bezichtigingsafspraak en dolgelukkig verlieten ze ons kantoor. 

De volgende dag troffen we elkaar bij de woning. De eigenaresse was en bleef thuis omdat haar gezondheid wat broos was en ik mocht van haar de kijkers op een kopje koffie trakteren. Mijn verstandhouding met Mevrouw J. was wel flink veranderd in de tussentijd maar je bleef toch, zij het op een niet onplezierige wijze, een soort personeel voor haar. Ook het vervangen van bijvoorbeeld een lampje werd voor haar gedaan. 

De bezichtiging verliep plezierig en de kijkers waren erg met de eigenaresse begaan. Tijdens het gesprek na afloop van het rondje door- en om- het huis vroeg Mevrouw J. zomaar uit het niets: “als jullie het kopen van mij mag ik er dan blijven wonen? Ik heb maar weinig ruimte nodig, maar ik wil heel graag blijven en wil jullie daarvoor best tegemoet komen in de prijs.” 

Ik was perplex, dat was nogal een directe vraag met grote gevolgen voor de kijkers. Tot mijn verbazing antwoorde Dirkje vrijwel direct heel spontaan. “ Mevrouw J. daar gaan we eens over denken. Want de woning heeft zoveel ruimte dat wij wel kamers over houden waar we iets mee willen doen. De prijs in combinatie met de verbouwing is net wat teveel voor ons, wellicht dat we elkaar daarin kunnen  vinden, maar we gaan er eerst even over nadenken.” 

Dirkje en Ynte vertrokken korte tijd later en we maakten de afspraak dat ze binnen twee dagen met een reactie zouden komen. 

In het nagesprek met Mevrouw J. zag ik dat er een hele andere vrouw in haar schuil ging. Het deftige afstandelijke was verdwenen en had plaats gemaakt voor een onzekere hulpbehoevende vrouw. Maar ook iemand met heel veel warmte. Wat denk je Bart (het was de eerste keer dat ze mij bij mijn voornaam noemde), zullen ze het doen? 

Ik besprak met haar de mogelijkheden ook op financieel gebied. Hoe zag zij dat voor zich met die prijsaanpassing inruil voor inwoning? Er volgde een mooi warm en menselijk gesprek over haar behoeften, hoe zij de toekomst zag maar ook over het leven dat ze had gehad. 

Twee dagen later kwamen Dirkje en Ynte op kantoor en ontvouwden hun plannen. Ze waren super enthousiast en wisten gewoon dat dit hun huis moest worden. Een enigszins gereduceerde koopsom in ruil voor inwoning met verzorging van mevrouw J. zagen zij als de ultieme mogelijkheid om het voor hen alle drie mogelijk te maken. De verbouwing kon plaatsvinden waarbij mevrouw J. zo weinig mogelijk last zou hebben en zij konden hun verzorgende kwaliteiten inzetten en op deze manier ten gelde maken middels de aangepaste koopsom. Wellicht konden ze in de toekomst aan meer oudere mensen onderdak en verzorging gaan bieden. 

Mevrouw J. stemde met dit alles in en na overleg met haar kinderen en de notaris werd alles zorgvuldig op papier gezet. Eind goed al goed? 

Na enkele maanden werd ik door Dirkje gebeld. Ze liepen tegen wat problemen aan met Mevrouw J. Of ik even langs wilde komen om een drie gesprek te hebben. 

Ik belde aan bij de zijdeur en Dirkje deed open met een bedrukt gezicht. Wat is er mis vroeg ik haar direct. Laten we maar even doorlopen naar de ontvangstkamer en mevrouw J. zei ze en ik volgde haar door de woning. 

In de ontvangstkamer zat mevrouw J. met een glimlach op mij te wachten. Na wat korte vriendelijke uitwisselingen kwamen we maar ter zake. 

Bij de verbouwing zou natuurlijk ook het verwarmingssysteem worden aangepakt. Het potkacheltje in de ontvangstkamer van Mevrouw J. werd daarbij een struikelblok. Deze zou worden vervangen door een pelletkachel maar wat Dirkje en Ynte ook probeerden mevrouw J. wilde hoe dan ook het houtkacheltje handhaven en was niet gevoelig voor welk argument dan ook. 

De pelletkachel was noodzakelijk om de juiste temperatuur in de kamer te verkrijgen en het houtkacheltje werd nooit gebruikt. 

Een keer had Ynte geprobeerd de houtkachel aan te steken voor mevrouw J. toen ze lag te slapen maar om een of andere manier wilde de kachel niet echt branden en was mevrouw J. hartstikke boos op hem geworden en had hem verzocht haar kamer te verlaten en dat nooit meer te doen. 

Het was hun volkomen onduidelijk waarom ze zo had gereageerd en waarom ze niet mee wilde werken aan de plaatsing van de pelletkachel terwijl hun verstandhouding juist fantastisch was en alles heel plezierig ging. 

Mevrouw J. wilde er niet op ingaan toen ik haar daar naar vroeg. De kachel blijft en hij mag nooit aangestoken worden was het enige wat ze wilde zeggen en daarmee was voor haar de kous af. 

Er kwam geen oplossing voor het houtkacheltje en Dirkje en Ynte besloten het systeem aan te passen zodat het toch voldoende warm zou worden voor mevrouw J. 

Twee jaar later overleed mevrouw J. Rustig in haar slaap was zij gaan hemelen en in die twee jaar had zij daar met veel plezier gewoond en waren ook Dirkje en Ynte bijzonder goed voor haar geweest. De kinderen van mevrouw J. waren hen daar ook zeer dankbaar voor vertelden zij op haar begrafenis. 

Enkele weken later reed ik langs het huis en zag Ynte de brievenbus legen. Ik stopte en vroeg hoe het ging. Kom even mee naar binnen ik moet je wat laten zien zei hij. 

Op de keukentafel stond een ouderwets enigszins zwart uitgeslagen koekblik. Het mysterie van het houtkacheltje is opgelost Bart zei hij. 

Ik keek hem vragend aan. De kachel wilde niet branden omdat dit koekblik in het rookkanaal was verstopt zei Ynte. Toen we het kacheltje weg haalden uit haar kamer kwamen we daarachter. Oké zei ik nou mooi dan is dat weer opgelost waarbij ik niet helemaal begreep waarom dit nou zo bijzonder was. 

Weet je wat er in zat in dat koekblik? Nee zei ik oude koekjes misschien? Een appeltje voor de dorst Bart. Het blik voelde leeg dus wilden wij het samen met wat andere oude zaken weggooien in de kliko maar het viel per ongeluk op de grond en sprong  open. Zat er ruim € 17.000,– contant geld in!!!!! 

We hebben de kinderen van mevrouw J. hiervan op de hoogte gebracht om het aan hen te geven maar zij besloten dat het geld aan ons toe kwam voor de goede verzorging die wij hun moeder hadden gegeven. Mooi he?